|
Korzenie zawodu aktuariusza sięgają przełomu XVII i XVIII w. i były powiązane przede wszystkim z rozwojem ubezpieczeń na życie, ale głównego znaczenia profesja ta nabrała dopiero w XIX w. Matematyką aktuarialną zapoczątkowały pod koniec XVII w. prace angielskiego astronoma E. Halleya dotyczące wymieralności w wybranej populacji, a w 1948 r. w Londynie powstał Instytut Aktuariuszy - pierwsza placówka naukowa prowadząca prace z zakresu matematyki aktuarialnej.
W Polsce za początek tej profesji można uznać rok 1920, w którym działalność rozpoczął Polski Instytut Aktuariuszy. Od 1990 r. na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego działa Letnia Szkoła Nauk Aktuarialnych. Obecnie wiele jednostek na polskich uczelniach wyższych również prowadzi edukację aktuarialną. Środowisko aktuariuszy w 1991 r. powołało Polskie Stowarzyszenie Aktuariuszy. Zadaniem Stowarzyszenia jest wspieranie tej grupy zawodowej, a także uczestnictwo w pracach legislacyjnych w zakresie ubezpieczeń. Stowarzyszenie jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Aktuariuszy. Istnieje konieczność wprowadzenia instytucji aktuariusza krajowego, który zajmowałby się sprawami systemu ubezpieczeń społecznych.
Podstawowym, lecz nie jedynym, miejscem pracy aktuariusza jest firma ubezpieczeniowa. Każdy zakład ubezpieczeń, zgodnie z ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej ma obowiązek powołania aktuariusza. W przypadku ubezpieczeń na życie (tzw. Dział I) aktuariusz jest odpowiedzialny za kalkulację rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, zaś w przypadku ubezpieczeń majątkowych i osobowych (Dział II) konieczna jest jego opinia zamieszczona w sprawozdaniu rocznym.
Do zadań aktuariusza należy:
-
Ustalanie wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
-
Kontrolowanie aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
-
Wyliczanie marginesu wypłacalności
-
Ustalenie wartości składników zaliczanych do środków własnych
Aktuariusze zajmujÄ… siÄ™ ponadto:
- Wyceną produktów ubezpieczeniowych - kalkulacją składki, profilu zyskowności oraz ustalaniem szczegółowych parametrów.
- Kalkulacją ryzyka: ubezpieczeniowego (związanego ze zobowiązaniami ubezpieczeniowymi wobec klientów oraz kosztami ich obsługi); rynkowego (związanego z rynkiem papierów wartościowych oraz wysokością stóp procentowych); kredytowego (związanego z kondycją finansową kontrahentów) oraz operacyjnego.
- Ustalaniem i kontrolą polityki dopasowania aktywów i zobowiązał (Asset/Liablity Management).
Innym miejscem pracy aktuariuszy są instytucje zarządzające planami emerytalnymi. Aktuariusz kontroluje i ustala aktywa planu, tak aby wystarczały na pokrycie zobowiązań, określa roczne i wieloletnie koszty planu oraz właściwą wysokość składki.
Aktuariusze zajmuja się także wyceną rezerw pracowniczych wynikających z przepisów Kodeksu Pracy oraz wewnętrznych regulaminów. Wycena rezerw obejmuje w szczególności zobowiązania takie jak:
Podsumowując, aktuariusze mogą pracować we wszystkich instytucjach finansowych zarządzających ryzykiem. Moga wspierać firmy konsultingowe, udzielajac porad w zakresie podejmowania decyzji finansowych. Pracownicy działów aktuarialnych w szczególności pomagają zaprojektować programy emerytalne, a w trakcie ich działania wyceniają aktywa i zobowiazania. Aktuariusze mogą również oszacowywać koszt różnego rodzaju ryzyka w działalnołci przedsiębiorstw. Mogą pracować również w instytucjach państwowych związanych np. z systemem ubezpieczeń społecznych czy zdrowotnych.
Ponadto aktuariusze znajdują zatrudnienie wszędzie tam, gdzie konieczne jest rozwiązywanie problemów finansowych i statystycznych - banki i firmy inwestycyjne, duże korporacje, związki zawodowe. |